Heart Disease: આજે વિશ્વભરમાં હૃદયરોગ મૃત્યુના (Heart Disease) મુખ્ય કારણોમાંનું એક છે. આપણને ઘણીવાર તેના વિશે ખબર પડે છે જ્યારે આપણું કોલેસ્ટ્રોલ અથવા બ્લડ પ્રેશર વધવા લાગે છે. પરંતુ આ સમસ્યાઓ દેખાય તે પહેલાં જ તે શરૂ થઈ જાય છે.
હા, એક અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે હૃદય રોગ ઓળખાય તે પહેલાં વર્ષો સુધી ધીમે ધીમે વિકસિત થવા લાગે છે અને આપણું શરીર પણ તેના સંકેતો આપે છે. પરંતુ સારી વાત એ છે કે જો આ ચિહ્નો સમયસર ઓળખી કાઢવામાં આવે, તો તેને વધતું અટકાવી શકાય છે. ચાલો જાણીએ કે હૃદય રોગના ચિહ્નો ક્યારે દેખાવા લાગે છે અને તેને કેવી રીતે ઓળખવા.
હૃદય રોગના પ્રથમ સંકેત ક્યારે દેખાય છે?
આ અભ્યાસ મુજબ, જે લોકોને પાછળથી હૃદયરોગ સંબંધિત સમસ્યાઓ જેમ કે હાર્ટ એટેક, સ્ટ્રોક અથવા હાર્ટ ફેલ્યોર થયો હતો, તેમની શારીરિક પ્રવૃત્તિ લગભગ 12 વર્ષ પહેલા ઓછી થવા લાગી હતી. એટલે કે, શરીરમાં ફેરફારો હૃદય રોગનું જોખમ વધવાના એક દાયકા પહેલા શરૂ થાય છે.
હૃદય રોગનું પ્રથમ સંકેત શું છે?
આ સંશોધનમાં, 3,000થી વધુ પુખ્ત વયના લોકો પર તેમની 20-30 વર્ષની ઉંમરથી લઈને મધ્યમ વય સુધી નજર રાખવામાં આવી હતી. પરિણામો દર્શાવે છે કે જેમને પાછળથી હૃદય રોગ થયો હતો તેઓએ અન્ય લોકો કરતા ઘણી વહેલી શારીરિક પ્રવૃત્તિ ગુમાવવાનું શરૂ કર્યું હતું. ખાસ કરીને, રોગનું નિદાન થાય તે પહેલાં આ ઘટાડો લગભગ 2 વર્ષ ઝડપી બને છે.
અહીં સૌથી આશ્ચર્યજનક વાત એ છે કે આ ફેરફાર કોલેસ્ટ્રોલ, બ્લડ પ્રેશર અથવા અન્ય જોખમી પરિબળો પહેલાં શરૂ થાય છે. મતલબ કે, તમારું શરીર તમને ચેતવણી આપી રહ્યું છે, પરંતુ તમે તેને અવગણો છો.
હૃદય રોગના શરૂઆતના સંકેતો કેવી રીતે ઓળખવા?
- થાક અને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ - સામાન્ય કાર્યો કરતી વખતે પણ ઝડપથી થાકી જવું અથવા સીડી ચડતી વખતે શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થવી એ હૃદયની નબળાઈની નિશાની હોઈ શકે છે.
- છાતીમાં હળવો દબાણ અથવા અસ્વસ્થતા - જો તમને છાતીમાં ભારેપણું, બળતરા અથવા દુખાવાની ફરિયાદ હોય, તો તેને અવગણશો નહીં.
- અનિયમિત ધબકારા - ઝડપી અથવા અનિયમિત ધબકારા પણ ચેતવણી હોઈ શકે છે.
- પગમાં સોજો - જો હૃદય યોગ્ય રીતે લોહી પંપ કરી શકતું નથી, તો પગ અને ઘૂંટીઓ ફૂલી શકે છે.
- અચાનક વજન વધવું- ટૂંકા ગાળામાં વજન વધવું એ હૃદયના કાર્યમાં ખલેલનો સંકેત હોઈ શકે છે.
હૃદયને સ્વસ્થ રાખવા માટે શું કરવું?
- નિયમિત કસરત - દરરોજ 30-45 મિનિટની મધ્યમ શારીરિક પ્રવૃત્તિ, જેમ કે ઝડપી ચાલવું, સાયકલ ચલાવવી વગેરે હૃદયને મજબૂત બનાવે છે.
- સ્વસ્થ આહાર - તાજા ફળો, શાકભાજી, આખા અનાજ અને ઓમેગા-3થી ભરપૂર ખોરાક લો. પ્રોસેસ્ડ ખોરાક અને વધુ પડતું મીઠું ટાળો.
- તણાવ વ્યવસ્થાપન - યોગ, ધ્યાન અને ઊંડા શ્વાસ લેવાની કસરતો તણાવ ઘટાડે છે.
- નિયમિત તપાસ - 30 વર્ષની ઉંમર પછી, તમારા કોલેસ્ટ્રોલ, બ્લડ પ્રેશર અને સુગર લેવલની તપાસ કરાવતા રહો.
- ધૂમ્રપાન અને દારૂથી દૂર રહો - બંને હૃદય રોગ માટે મુખ્ય જોખમી પરિબળો છે.