Deficiency Of Minerals: ખનિજો શરીર પોતે જ ઉત્પન્ન થતા નથી, તેથી તેની ઉણપને કારણે થતી શારીરિક સમસ્યાઓને રોકવા માટે તેને ખોરાક અથવા પૂરક સ્વરૂપમાં લેવું જરૂરી છે. આજના વ્યસ્ત જીવનમાં સ્વસ્થ રહેવું એ પોતાનામાં જ એક મોટો પડકાર બની ગયો છે, અહીં દરેક પગલા પર આપણે એવી વસ્તુઓ અને પરિસ્થિતિઓનો સામનો કરવો પડે છે જે આપણા સ્વાસ્થ્યને પ્રતિકૂળ અસર કરે છે.
આવા પ્રતિકૂળ સંજોગોમાં થોડી બેદરકારી પણ આપણને લાંબા સમય સુધી બીમાર બનાવી શકે છે. તેથી, સ્વસ્થ રહેવા માટે, આપણે આપણી દિનચર્યા અને આહારનું વિશેષ ધ્યાન રાખવું જરૂરી છે. ખાસ કરીને સારા સ્વાસ્થ્ય માટે સંતુલિત આહાર લેવો જરૂરી છે, જેમાં શરીરને સ્વસ્થ રાખવા માટે જરૂરી મિનરલ્સ અને વિટામિન્સનો સમાવેશ થાય છે. જો જોવામાં આવે તો સામાન્ય લોકોમાં વિટામિન્સના સેવનને લઈને ઘણી જાગૃતિ છે, પરંતુ લોકોને મિનરલ્સ વિશે પૂરતી માહિતી નથી. જ્યારે આ મિનરલ્સની ઉણપથી શરીરમાં અનેક બીમારીઓ થાય છે.
આ લેખમાં અમે તમને સ્વાસ્થ્ય માટે મહત્વપૂર્ણ એવા કેટલાક મિનરલ્સ વિશે જણાવી રહ્યા છીએ.વાસ્તવમાં અમે પ્રખ્યાત ન્યુટ્રિશનિસ્ટ કવિતા દેવગન સાથે આ વિશે વાત કરી અને તેમની પાસેથી જાણ્યું કે સ્વાસ્થ્ય માટે કયા મિનરલ્સ જરૂરી છે અને તેની ઉણપને કારણે કેવા પ્રકારની શારીરિક સમસ્યાઓ ઊભી થઈ શકે છે.
મિનરલ્સ (ખનિજો) શું છે?
સૌથી પહેલા વાત કરીએ ખનીજ શું છે? તો ચાલો તમને જણાવીએ કે ખનિજો હાડકાના નિર્માણ અને વિકાસ તેમજ હોર્મોન ઉત્પાદન જેવા કાર્યોમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. એ નોંધવું પણ યોગ્ય છે કે ખનિજો શરીર દ્વારા જ ઉત્પન્ન થતા નથી, તેથી તેને ખોરાક અથવા પૂરક સ્વરૂપે લેવું જરૂરી બને છે. ચાલો હવે તે ખનિજો વિશે વાત કરીએ જે શરીરને સ્વસ્થ રાખવા માટે સૌથી મહત્વપૂર્ણ છે અને તે પણ જાણીએ કે તમે તેને કેવી રીતે પૂર્ણ કરી શકો છો.
કેલ્શિયમ
કેલ્શિયમ સ્વાસ્થ્ય માટે સૌથી મહત્વપૂર્ણ ખનિજ માનવામાં આવે છે, જે હાડકાં તેમજ સ્નાયુઓ અને ચેતાઓની મજબૂતી માટે જરૂરી છે. આવી સ્થિતિમાં, કેલ્શિયમની ઉણપને કારણે, વ્યક્તિને હાડકામાં નબળાઇ, સ્નાયુઓમાં દુખાવો, અનિદ્રા વગેરે જેવી સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડી શકે છે. હવે કેલ્શિયમના પુરવઠાની વાત કરીએ તો તમે તમારા આહારમાં દૂધની બનાવટો, કઠોળ, લીલા શાકભાજીની સાથે મગફળી અને બદામનો સમાવેશ કરી શકો છો.
પોટેશિયમ
પોટેશિયમ એ સ્વાસ્થ્ય માટે આવશ્યક ખનિજ (મિનરલ્સ) છે જે શરીરમાં પ્રવાહીના યોગ્ય સંતુલન તેમજ હૃદયના સ્નાયુઓના સંકોચનમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. આવી સ્થિતિમાં, તેની ઉણપને કારણે, વ્યક્તિને પાચન અને હૃદય સંબંધિત સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડી શકે છે. આ સમસ્યાઓથી બચવા માટે તમારે તમારા આહારમાં બટાકા, પાલક, કઠોળ, વટાણા અને દાળનો સમાવેશ કરવો જોઈએ અને પોટેશિયમ મેળવવા માટે સફરજન, નારંગી, કેળા જેવા ફળોનું સેવન કરવું જોઈએ.
આયર્ન
આયર્ન પણ સ્વાસ્થ્ય માટે જરૂરી ખનિજોમાંનું એક છે, જે લોહીની ઉણપને દૂર કરવામાં, કોષોને ઓક્સિજન પ્રદાન કરવામાં અને તેમને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે. આયર્નની ઉણપથી એનિમિયા થઈ શકે છે, જેમાં થાક લાગવો, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ, ચક્કર આવવા જેવી સમસ્યાઓ થઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં શરીરમાં આયર્નની ભરપાઈ કરવી જરૂરી બની જાય છે અને તેના માટે તમારે પાલક, બટાકા, બીટરૂટ, કેપ્સિકમ, સીફૂડ, દાડમ અને ડ્રાયફ્રૂટ્સનું સેવન કરવું જોઈએ.
ઝીંક
ઝિંક શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત કરવાની સાથે હૃદય અને ત્વચાને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદરૂપ છે. ઉપરાંત, બ્લડ સુગરને નિયંત્રિત કરવામાં ઝિંક મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. ઝિંકની ઉણપના કિસ્સામાં, અચાનક વજન ઘટવું, ત્વચા ચેપ અને વાળ ખરવા જેવી સમસ્યાઓ થાય છે.જસતની સપ્લાય કરવા માટે,તમારે તમારા આહારમાં લસણ, કાજુ, કઠોળ, કઠોળ અથવા અન્ય કઠોળનું સેવન કરવું જોઈએ.
મેગ્નેશિયમ
મેગ્નેશિયમ, જે સ્વાસ્થ્ય માટે જરૂરી છે, તેને માસ્ટર મિનરલ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, જે સ્નાયુઓ અને હાડકાંની મજબૂતાઈ તેમજ નર્વસ સિસ્ટમની કામગીરી માટે જરૂરી છે. તે જ સમયે, મેગ્નેશિયમની ઉણપને કારણે, સ્નાયુઓમાં ખેંચાણ, અતિશય થાક, અચાનક ભૂખ ન લાગવી અને કબજિયાત જેવી સમસ્યાઓ થાય છે. તેનાથી બચવા માટે તમારે મગફળી, બદામ, કાજુ, પાલકની સાથે ડાર્ક ચોકલેટ અને મેગ્નેશિયમની સપ્લાય માટે નટ્સનું સેવન કરવું જોઈએ.
જો તમને આ લેખ પસંદ આવ્યો હોય, તો પછી તેને શેર કરવાનું ભુલશો નહીં. આવા વધુ લેખો વાંચવા માટે ગુજરાતી જાગરણ સાથે જોડાયેલા રહો.
DISCLAIMER
તમારી ત્વચા અને શરીર તમારી જ જેમ અલગ છે. તમારા સુધી અમારા આર્ટિકલ્સ અને સોશિયલ મીડિયા હેન્ડલ્સના માધ્યમથી સાચી, સુરક્ષિત અને વિશેષજ્ઞ દ્વારા વેરિફાઈડ માહિતી લાવવી જ અમારો પ્રયત્ન છે, પરંતુ છતાં પણ કોઈ પણ હોમ રેમેડી, હેક કે ફિટનેસ ટિપને ટ્રાય કરતાં પહેલાં તમારા ડોક્ટરની સલાહ ચોક્કસથી લેવી.તમારો અભિપ્રાય અમને gujaratijagran@jagrannewmedia.com પર મોકલી શકો છો.
ઝડપી અને વિશ્વસનીય સમાચારો માટે ડાઉનલોડ કરો ગુજરાતી જાગરણની ન્યૂઝ એપ.