Parenting Tips: બાળકો સામે લડે અને વડીલોની વાત ન સાંભળવી એ આજકાલ ઘણા માતા-પિતા માટે સામાન્ય પડકાર બની ગયો છે. બાળકનું આ વર્તન તેમની વધતી સ્વતંત્રતા અને તેમના મંતવ્યો વ્યક્ત કરવાની પ્રક્રિયાનો એક ભાગ હોઈ શકે છે. જો કે, જ્યારે આ વર્તન સતત થાય છે ત્યારે તે અનુશાસનહીન બની શકે છે. આ સ્થિતિમાં, બાળકોને શિસ્ત આપવા માટે દરેક વખતે કડક થવું જરૂરી નથી પરંતુ સમજણ અને ધીરજ બતાવીને તેમની સાથે વાતચીત કરવી જરૂરી છે.
બાળકને સાંભળો અને સમજો
જ્યારે બાળક જવાબ આપે છે ત્યારે તરત જ પ્રતિક્રિયા આપવાને બદલે ધ્યાનથી સાંભળો. શક્ય છે કે તે પોતાની કેટલીક સમસ્યાઓ, અસંતોષ કે ગુસ્સો વ્યક્ત કરી રહ્યો હોય. તેની લાગણીઓને સમજો અને તેની સાથે ચર્ચા કરો. તેનાથી બાળકને લાગશે કે તમે તેના દૃષ્ટિકોણને મહત્વ આપો છો.
શાંત અને સંયમિત રહો
જ્યારે બાળક ગુસ્સે થાય છે અથવા જવાબ આપે છે ત્યારે માતાપિતા માટે તે નિરાશાજનક બની જાય છે પરંતુ હજુ પણ તમારા માટે શાંત રહેવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. જો તમે ગુસ્સાથી પ્રતિક્રિયા આપો છો તો તે પરિસ્થિતિને વધુ ખરાબ કરી શકે છે. બાળકને સમજાવવાની શ્રેષ્ઠ રીત શાંત સ્વર અને ધીરજ સાથે છે.
સીમાઓ નક્કી કરો
બાળકને સ્પષ્ટ રીતે સમજાવો કે તેણે ઘરમાં કેવું વર્તન કરવું જોઈએ. તેમને જણાવો કે અસભ્ય ભાષા અથવા પાછા વાત કરવી ખોટું છે. જો તેઓ આમ કરે તો શું પરિણામ આવી શકે છે તે પણ સમજાવો.
હકારાત્મક વર્તનને પ્રોત્સાહિત કરો
જ્યારે બાળક યોગ્ય રીતે વર્તે અથવા તમારી આજ્ઞા પાળે, ત્યારે તેની પ્રશંસા કરો. તમે સરસ કામ કર્યું અથવા મને આનંદ છે કે તમે સમજી ગયા છો જેવા શબ્દો બાળકને સકારાત્મક વર્તન અપનાવવા પ્રેરિત કરે છે.
દરેક વખતે સજા જરૂરી નથી
દરેક વખતે સજા આપવી એ ઉકેલ નથી. તેથી સજા કરવાને બદલે બાળક સાથે વાત કરો અને તેને તેના વર્તનની અસર સમજાવો. દાખલા તરીકે, જો તે ગુસ્સામાં બોલે, તો તેને સમજાવો કે આનાથી બીજાને નુકસાન થઈ શકે છે અને સંબંધો બગડી શકે છે.
જાતે જ રોલ મોડલ બનો
બાળકો તેમના માતાપિતાને જોઈને શીખે છે. જો તમે જોશો કે તમે અન્ય લોકો સાથે આદર અને ધીરજથી વાત કરો છો, તો બાળક પણ તે જ શીખશે.
તેમની એનર્જીને ચેનલાઈઝ કરો
બાળકની ઊર્જાને કેટલીક હકારાત્મક પ્રવૃત્તિમાં જોડો. તેને રમતગમત, સર્જનાત્મક પ્રોજેક્ટ અથવા કોઈપણ શોખમાં વ્યસ્ત રાખો, જેથી તે તેની લાગણીઓને યોગ્ય રીતે વ્યક્ત કરી શકે.