PM Modi Japan Visit Updates: વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી 28 અને 29 ઓગસ્ટના રોજ જાપાનના બે દિવસીય પ્રવાસે રવાના થઈ રહ્યા છે. આ પ્રવાસ અમેરિકા દ્વારા ભારત પર 50 ટકા આયાત શુલ્ક લાદવાના નિર્ણય બાદ થઈ રહ્યો છે. આ પ્રવાસ દરમિયાન પીએમ મોદી ભારત-જાપાનના વાર્ષિક સંમેલનમાં ભાગ લેશે. લગભગ સાત વર્ષ બાદ પીએમ મોદી ભારત-જાપાનના વાર્ષિક સંમેલનમાં ભાગ લઈ રહ્યા છે, આ પહેલા તેમણે 2018માં આ સંમેલનમાં ભાગ લીધો હતો.
ભારત અને જાપાન વચ્ચે ચર્ચાના મુખ્ય મુદ્દાઓ શું રહેશે
ક્વાડ ગઠબંધન
પ્રધાનમંત્રી મોદીનો જાપાન પ્રવાસ મુખ્યત્વે સુરક્ષાના મુદ્દા પર કેન્દ્રિત રહેશે, ખાસ કરીને ક્વાડ ગઠબંધન પર. ભારતના વિદેશ સચિવ વિક્રમ મિસ્રીએ જણાવ્યું છે કે ક્વાડ ઇન્ડો-પેસિફિક ક્ષેત્રમાં શાંતિ, સ્થિરતા, સમૃદ્ધિ અને વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવા માટે એક મહત્વપૂર્ણ મંચ છે. તાજેતરના વર્ષોમાં તેનો એજન્ડા સ્વાસ્થ્ય સુરક્ષા, મહત્વપૂર્ણ અને ઉભરતી તકનીકો, મહત્વપૂર્ણ ખનિજો, સપ્લાય ચેઇનને વધુ સ્થિતિસ્થાપક બનાવવી અને ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર વિકાસ જેવા વ્યવહારિક સહયોગના મુદ્દાઓ સુધી વિસ્તર્યો છે. આ તમામ મુદ્દાઓ ભારત અને જાપાન બંને માટે પ્રાથમિકતા ધરાવે છે.
રક્ષા સમજુતીઓ
અમેરિકા સાથેના વેપારી સંબંધોમાં તણાવને કારણે ભારત સંરક્ષણ ક્ષેત્રમાં પણ પોતાના વિકલ્પો વધારવા માંગે છે. આથી, પીએમ મોદી અને જાપાની પીએમ ઇશિબા વચ્ચે રક્ષા સમજૂતી ચર્ચાનો એક મોટો મુદ્દો બની શકે છે. બંને દેશો યુનિફાઈડ કોમ્પ્લેક્સ રેડિયો એન્ટેનાનું સહ-નિર્માણ કરી રહ્યા છે અને UNICORN પ્રોજેક્ટ પર નવેમ્બર 2024માં હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા. ભારતીય નૌકાદળ અને જાપાની નૌકાદળ પણ ભારતમાં જહાજ સમારકામના ક્ષેત્રમાં સહયોગની સંભાવનાઓ શોધી રહ્યા છે. જો સમજૂતી થાય, તો ભારત અને જાપાન વચ્ચે સંરક્ષણ ઉપકરણો અને હથિયારોના સંયુક્ત ઉત્પાદનનો કરાર પણ થઈ શકે છે.
વ્યાપારી સંબંધો
ભારત વિશ્વની પાંચમી અને જાપાન ચોથી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા તરીકે અમેરિકી ટેરિફની અસરોનો સામનો કરવા માટે કેટલાક મહત્વપૂર્ણ મુદ્દાઓ પર સહમતિ સાધી શકે છે. આમાં આયાત-નિકાસ અને રોકાણ સંબંધિત કેટલાક મોટા કરારો થવાની સંભાવના છે. જાપાની પ્રધાનમંત્રીએ જાપાની અખબારને જણાવ્યું હતું કે તેઓ આગામી દસ વર્ષમાં ભારતમાં લગભગ 5.95 લાખ કરોડ રૂપિયાના રોકાણની યોજનાઓની જાહેરાત કરી ચૂક્યા છે.
જાપાની મીડિયા અનુસાર જાપાની કંપનીઓ ભારતમાં રોકાણ દ્વારા આર્ટિફિશિયલ ઈન્ટેલિજન્સ (AI) અને સેમિકન્ડક્ટર જેવા રાજદ્વારી ક્ષેત્રોમાં પોતાની પહોંચ બનાવવા માંગે છે. પીએમ મોદી જાપાન પ્રવાસના બીજા દિવસે ટોક્યોમાં ઇલેક્ટ્રોન નામની કંપનીની પણ મુલાકાત લેશે, જે જાપાનમાં ચિપ નિર્માણ માટેના ઉપકરણોની મોટી ઉત્પાદક છે.
બુલેટ ટ્રેન
પ્રધાનમંત્રી મોદી જાપાન પ્રવાસ દરમિયાન સેન્ડાઈ સ્થિત તોહોકુ શિંકાન્સેન પ્લાન્ટની પણ મુલાકાત લેશે, જ્યાં બુલેટ ટ્રેનના કોચનું નિર્માણ થાય છે. બંને નેતાઓ વચ્ચે ભારતના બુલેટ ટ્રેન પ્રોજેક્ટ પર પણ ચર્ચા થવાની સંભાવના છે. મુંબઈ-અમદાવાદ હાઈ સ્પીડ રેલ કોરિડોર માટે ભારતને E10 બુલેટ ટ્રેન પર સમજૂતી કરવાની છે, જેની ઝડપ 320 કિમી પ્રતિ કલાક છે અને તેમાં ભૂકંપ દરમિયાન પાટા પરથી ઉતરતા બચાવવા માટેની ટેકનોલોજી પણ છે.
ભારત અને જાપાન વચ્ચેના સંબંધો વર્ષો જૂના
ભારત અને જાપાન વચ્ચેના સંબંધોનો ઇતિહાસ ઘણો જૂનો છે, જે 752 ઈસવીસનથી શરૂ થાય છે જ્યારે એક ભારતીય સાધુ બોધિસેનાએ નારાના તોદાઈજી મંદિરમાં ભગવાન બુદ્ધની વિશાળ પ્રતિમામાં પ્રાણ પ્રતિષ્ઠા કરી હતી. સ્વામી વિવેકાનંદ, રવીન્દ્રનાથ ટાગોર, જેઆરડી ટાટા, નેતાજી સુભાષ ચંદ્ર બોઝ અને જસ્ટિસ રાધા બિનોદ પાલ જેવી હસ્તીઓએ બંને દેશોના સંબંધોને મજબૂત બનાવવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી છે. દ્વિતીય વિશ્વ યુદ્ધ પછી ભારતે જાપાન સાથે અલગ શાંતિ સંધિ પર હસ્તાક્ષર કર્યા, જેણે 28 એપ્રિલ 1952 ના રોજ રાજદ્વારી સંબંધોની શરૂઆત કરી. ત્યારથી બંને દેશો વચ્ચે સંરક્ષણ અને સુરક્ષા, આર્થિક, વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી, શિક્ષણ, સાંસ્કૃતિક અને જન-જન સંવાદ જેવા વિવિધ ક્ષેત્રોમાં સંબંધો વિકસ્યા છે.