Madhya Pradesh Tourism: મધ્ય પ્રદેશ હવે પ્રવાસીઓને એવી સફર આપવા જઈ રહ્યું છે, જેની લાંબા સમયથી રાહ જોવાઈ રહી હતી. જંગલની રોમાંચક રાતો, નદી અને બેકવોટર્સની શાંતિ અને આકાશને સ્પર્શતી સાહસિક પ્રવૃત્તિઓ. આ બધુ મળીને ટૂંક સમયમાં પર્યટનનો એક નવો અધ્યાય શરૂ કરવા જઈ રહ્યા છે.
મધ્યપ્રદેશ ટુરિઝમ બોર્ડ આ વર્ષે બે મહત્વપૂર્ણ કાર્યક્રમો શરૂ કરવા જઈ રહ્યું છે, જેનો ઉદ્દેશ્ય ઇકો-ટુરિઝમ અને એડવેન્ચર ટુરિઝમને નવી ઊંચાઈએ લઈ જવાનો છે. 'ગાંધી સાગર ફોરેસ્ટ રિટ્રીટ' ની ચોથી આવૃત્તિ 12 સપ્ટેમ્બર 2025 થી મંદસૌર જિલ્લાના ગાંધી સાગર ડેમ ખાતે યોજાશે અને 'કુનો ફોરેસ્ટ રિટ્રીટ'ની બીજી આવૃત્તિ 5 ઓક્ટોબર 2025 થી શ્યોપુર જિલ્લામાં કુનો રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન નજીક યોજાશે.
પ્રવાસન, સંસ્કૃતિ અને ધાર્મિક ટ્રસ્ટ અને દાન રાજ્યમંત્રી (સ્વતંત્ર હવાલો) ધર્મેન્દ્રસિંહ લોધીએ જણાવ્યું કે, ગાંધી સાગર અને કુનો જેવા ફોરેસ્ટ રિટ્રીટ ફક્ત પ્રવાસન કાર્યક્રમો નથી, પરંતુ તે આપણા રાજ્યના કુદરતી વારસા, સાંસ્કૃતિક સમૃદ્ધિ અને પર્યાવરણીય સંરક્ષણને એક સાથે જોડવાનો પ્રયાસ છે.
ગાંધી સાગર અને કુનો ઇકો-ટુરિઝમ અને સાહસિક પર્યટનના કેન્દ્રના રૂપે ઉભરી આવ્યા છે. ગાંધી સાગર ફોરેસ્ટ રિટ્રીટનો ઉદ્દેશ્ય રાજ્યને સાહસિક પર્યટનના નકશા પર એક ખાસ ઓળખ આપવાનો છે, જ્યારે કુનો ફોરેસ્ટ રિટ્રીટ આપણા માટે વેલનેસ અને વન્યજીવન પર્યટનનું કેન્દ્ર છે. આ કાર્યક્રમો ન માત્ર ભારત અને વિદેશના પ્રવાસીઓને આકર્ષિત કરશે, પરંતુ સ્થાનિક સમુદાયો માટે રોજગારની તકો પણ ઉભી કરશે.
પ્રવાસન, સંસ્કૃતિ, ગૃહ અને ધાર્મિક ટ્રસ્ટ અને એન્ડોમેન્ટ્સના અધિક મુખ્ય સચિવ અને મધ્યપ્રદેશ પ્રવાસન બોર્ડના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર શ્રી શિવ શેખર શુક્લાએ જણાવ્યું હતું કે ગાંધી સાગર અને કુનો ફોરેસ્ટ રીટ્રીટ અનુભવ આધારિત પર્યટનના ઉદાહરણો છે.
આ કાર્યક્રમોમાં આવનારા મહેમાનો ઉચ્ચ કક્ષાના અને સંપૂર્ણ સુવિધાથી સજ્જ ગ્લેમ્પિંગનો આનંદ માણશે અને પાણી, જમીન અને હવા આધારિત સાહસિક પ્રવૃત્તિઓ જેમ કે પેરાસેલિંગ, પેરામોટરિંગ, જેટ સ્કી, હોટ એર બલૂનિંગ, જંગલ સફારી, નાઇટ વોક અને સ્ટાર ગેઝિંગનો રોમાંચક અનુભવ મેળવશે. ઓલ-સીઝન ટેન્ટ સિટીની સાથે જ બોટ સફારી, બોટ સ્પા, યોગ અને વેલનેસ સેશન, સ્થાનિક ભોજન, હસ્તકલા પ્રદર્શન અને સાંસ્કૃતિક પ્રસ્તુતિઓ પ્રવાસીઓને રાજ્યની સંસ્કૃતિ અને જીવનશૈલીને નજીકથી જોડશે.
અમે આ કાર્યક્રમોનું આયોજન એવી રીતે કર્યું છે કે પ્રવાસનની સાથે સાથે પર્યાવરણીય સંરક્ષણ, સ્થાનિક સમુદાયોની ભાગીદારી અને ટકાઉ વિકાસને પણ પ્રાથમિકતા આપવામાં આવે.
ગાંધીસાગર ફોરેસ્ટ રિટ્રીટ એન્ડ ફેસ્ટિવલ (12 સપ્ટેમ્બર 2025થી)
ચંબલ નદી પર બનેલા ગાંધી સાગર ડેમના સુંદર બેકવોટર વિસ્તારને સાહસિક કેન્દ્ર બનાવવાની દિશામાં મધ્યપ્રદેશ પ્રવાસન બોર્ડ દ્વારા આ કાર્યક્રમ શરૂ કરવામાં આવ્યો હતો, જે હવે ભારત અને વિદેશના પ્રવાસીઓને આકર્ષી રહ્યું છે.
મુખ્ય આકર્ષણો:
• કુદરતી સૌંદર્યથી ઘેરાયેલા ગ્લેમ્પિંગ સ્થળો (50 વૈભવી ઓલ-સીઝન ટેન્ટ સિટીઝ)
• પાણી, જમીન અને હવા આધારિત સાહસિક પ્રવૃત્તિઓ - પેરાસેલિંગ, પેરામોટરિંગ, જેટ સ્કી, ઝોર્બિંગ વગેરે.
• બોટ સફારી અને બોટ સ્પા
• જંગલ સફારી
• સ્થાનિક ભોજન, ઇન્ડોર રમતો અને મનોરંજન સુવિધાઓ
• પ્રકૃતિ સંરક્ષણ અને સ્થાનિક હસ્તકલા પર કેન્દ્રિત વર્કશોપ
• બટરફ્લાય ગાર્ડન
• રોક ગાર્ડન
ઉદ્દેશ્યો અને લાભો:
મધ્ય પ્રદેશમાં પર્યટનને રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે નવી ઓળખ આપવા ઉપરાંત, આ પહેલ પ્રાદેશિક અર્થતંત્રને વેગ આપશે અને સ્થાનિક સ્તરે રોજગારીની નવી તકો પણ ઉભી થશે. આ કાર્યક્રમો દ્વારા પ્રકૃતિ અને સાહસિક પર્યટનને પ્રોત્સાહન આપવામાં આવશે, જેનાથી રોમાંચક પ્રવૃત્તિઓનો અનુભવ કરતા પ્રવાસીઓની સંખ્યામાં વધારો થશે. આ ઉપરાંત, સ્થાનિક સંસ્કૃતિ અને પરંપરાઓના જતન સાથે, નવી પેઢી તેમના વારસા અને કુદરતી સંપત્તિ વિશે જાગૃતિ પણ વિકસિત થશે.
કુનો ફોરેસ્ટ રિટ્રીટ એન્ડ ફેસ્ટિવલ (5 ઓક્ટોબર 2025થી)
ચિત્તાઓના પાછા ફરવાની ઐતિહાસિક ક્ષણનો સાક્ષી બનેલું કુનો રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન હવે ઇકો-ટુરિઝમ અને સાંસ્કૃતિક વારસાનો સંગમ રજૂ કરવા જઈ રહ્યું છે. આ કાર્યક્રમ પર્યાવરણીય સંરક્ષણ અને સમુદાયની ભાગીદારી સાથે પર્યટનને એક નવી ઓળખ આપશે.
મુખ્ય આકર્ષણો:
• પાણી, જમીન અને હવા આધારિત સાહસિક પ્રવૃત્તિઓ
• કલા, હસ્તકલા, લોક સંગીત અને નૃત્ય કાર્યક્રમો
• કુદરતી સૌંદર્ય વચ્ચે ગ્લેમ્પિંગ સાઇટ્સ (25 વૈભવી ઓલ-સીઝન ટેન્ટ સિટીઝ)
• રોમાંચક જંગલ સફારી અને નાઈટ વોક
• યોગ, ધ્યાન અને વેલનેસ સત્રો
• ગામડાના પ્રવાસો અને વિવિધ વર્કશોપ
• ગરમ હવાના બલૂનિંગ અને તારાઓ જોવાના અનુભવો
• ચિત્તા ઇન્ટરપ્રિટેશન સેન્ટર
ઉદ્દેશ્ય અને લાભો:
મધ્ય પ્રદેશમાં આયોજિત થનારી કુનો ફોરેસ્ટ રીટ્રીટ રાજ્યના પ્રવાસનને એક નવી દિશા આપવા જઈ રહી છે. આ કાર્યક્રમ વન્યજીવન, ઇકો-ટુરિઝમ અને સાહસિક પર્યટનને પ્રોત્સાહન આપે છે અને ચિત્તા પુનર્વસન જેવા ઐતિહાસિક પ્રયાસને વૈશ્વિક સ્તર પર રજૂ કરે છે. તેના દ્વારા સ્થાનિક સમુદાયો માટે રોજગાર અને આજીવિકાની નવી તકો ઉભી થશે. આ ઉપરાંત, આ પહેલ પર્યાવરણીય સંરક્ષણ અને ટકાઉ પ્રવાસન વિકાસ તરફ એક મહત્વપૂર્ણ પગલું સાબિત થશે, જે રાજ્યને આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રવાસન નકશા પર એક વિશેષ ઓળખ આપશે.