Navsari: દર વર્ષે 5મી સપ્ટેમ્બરે આપણે શિક્ષક દિવસની ઉજવણી કરીએ છીએ, જે ડૉ. સર્વપલ્લી રાધાકૃષ્ણનના જન્મદિવસની યાદમાં મનાવવામાં આવે છે. આ દિવસ સમાજ નિર્માણમાં શિક્ષકોના યોગદાનને બિરદાવવાનો છે. આ સંદર્ભમાં, નવસારી જિલ્લાના વાંસદા તાલુકાની રંગપુર પ્રાથમિક શાળાના શિક્ષક નીતિન પાઠકની અનોખી ગાથા ખરેખર પ્રેરણાદાયક છે. બોલીવુડની જાણીતી ફિલ્મ '3 ઈડિયટ્સ'ના ફુન્સુક વાંગડુ જેવું તેમનું પાત્ર, ગુજરાતના શિક્ષણ જગતમાં નવીનતા અને સમર્પણનું પ્રતીક બન્યું છે.
રંગપુર પ્રાથમિક શાળા: એક જીવંત પ્રયોગશાળા
નીતિન પાઠક છેલ્લા 17 વર્ષથી પોતાની અનોખી શિક્ષણ પદ્ધતિ અને સ્વયં બનાવેલા મોડેલો દ્વારા રંગપુર શાળાને એક જીવંત પ્રયોગશાળામાં ફેરવી ચૂક્યા છે. તેમની આ મહેનતની નોંધ રાજ્ય કક્ષાએ પણ લેવાઈ છે. તાજેતરમાં, સમગ્ર શિક્ષા અભિયાનના સ્ટેટ પ્રોજેક્ટ ડાયરેક્ટર રંજીથકુમારએ આ શાળાની મુલાકાત લીધી હતી અને તેનાથી તેઓ ખૂબ જ પ્રભાવિત થયા હતા.
રંજીથકુમારે આ શાળાને "મેં જોયેલી સૌથી શ્રેષ્ઠ સરકારી શાળા" ગણાવી હતી. તેમણે કહ્યું કે આ શાળા માત્ર શિક્ષણનું કેન્દ્ર નથી, પરંતુ ગુજરાતના શિક્ષણનું ભવિષ્ય દર્શાવતી એક જીવંત મોડેલ છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે આ શાળાને શૈક્ષણિક પ્રવાસ માટે મુલાકાત લેવાની જગ્યા તરીકે વિકસાવવી જોઈએ, જેથી અન્ય શિક્ષકો અને વિદ્યાર્થીઓને પ્રેરણા મળી શકે.
શિક્ષણની નવીન પદ્ધતિઓ અને પ્રયોગો
- રંગપુર શાળાની સૌથી મોટી વિશેષતા અહીંના નવતર પ્રયોગો છે, જે નીતિન પાઠક દ્વારા તૈયાર કરવામાં આવ્યા છે:
- બોટેનિકલ ગાર્ડન અને કેક્ટસ ગાર્ડન: બાળકોને પ્રકૃતિ અને પર્યાવરણનો જીવંત પાઠ શીખવે છે.
- રોબોટિક્સ લેબ: 'Learning by Doing' પદ્ધતિથી બાળકોને વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી શીખવાડે છે.
- રંગપુર ન્યૂઝ ચેનલ: બાળકો દર મહિને વિડિયો સમાચાર તૈયાર કરે છે, જેનાથી તેમની સંચાર કૌશલ્યનો વિકાસ થાય છે.
- જીવંત મોડેલ્સ: ગણિત, વિજ્ઞાન અને સામાજિક વિજ્ઞાન જેવા વિષયોને સરળ અને રસપ્રદ બનાવે છે.
- વિદ્યાર્થી સંચાલિત અનુદાન: છત્રપતિ શિવાજી મહારાજના અષ્ટપ્રધાન મંડળથી પ્રેરિત થઈને, 8 વિદ્યાર્થી મંત્રીઓ શાળા અનુદાનના ખર્ચ અંગે નિર્ણય લે છે. આનાથી બાળકોમાં બાળપણથી જ નેતૃત્વ અને નાણાકીય વ્યવસ્થાપનના ગુણો વિકસે છે.
'The Next Generation Government School'
જિલ્લા શિક્ષણાધિકારી, નવસારી, ડૉ. અરુણકુમાર અગ્રવાલએ પણ આ શાળા અને નીતિન પાઠકની પ્રશંસા કરતાં કહ્યું હતું કે, "નવસારી જિલ્લાના વાંસદા તાલુકાની રંગપુર પ્રાથમિક શાળાને 'નિતીન રંગપુર' કહેવું વધુ યોગ્ય છે." તેમણે જણાવ્યું કે અહીં 'The Next Generation Government School'નો સ્લોગન સાચા અર્થમાં સાર્થક થાય છે, કારણ કે શાળાનો દરેક ખૂણો ગણિત, વિજ્ઞાન, સામાજિક વિજ્ઞાન, સ્વચ્છતા અને પર્યાવરણના જીવંત પાઠ શીખવે છે.
અસંખ્ય સિદ્ધિઓ અને સન્માન
- રંગપુર પ્રાથમિક શાળાએ માત્ર નવીન શિક્ષણ પદ્ધતિ જ નહીં, પણ વિવિધ સ્પર્ધાઓમાં પણ ઉત્કૃષ્ટ પ્રદર્શન કર્યું છે:
- વિજ્ઞાન મેળો: છેલ્લા 10 વર્ષથી જિલ્લાકક્ષાએ સતત ભાગ લીધો છે અને રાજ્યકક્ષાએ 5 વખત પસંદગી પામી છે.
- રાષ્ટ્રીય બાળ વિજ્ઞાન પરિષદ: જિલ્લાકક્ષાએ 10 વખત અને રાષ્ટ્રીય સ્તરે 2 વખત પ્રતિનિધિત્વ કર્યું છે.
- ઇનોવેશન ફેર અને ટોય ફેર: રાજ્ય અને રાષ્ટ્રીય સ્તરે પસંદગી પામી છે.
નીતિન પાઠક અને તેમના સાથી શિક્ષકોનું આ સમર્પણ ખરેખર અસાધારણ છે. તેમનું કાર્ય દર્શાવે છે કે જો શિક્ષક દિલથી પ્રયત્ન કરે, તો સરકારી શાળાને પણ એક આધુનિક અને જીવંત શિક્ષણનું કેન્દ્ર બનાવી શકાય છે. ખરેખર, ગુજરાતને આવા અનેક નીતિન પાઠકની જરૂર છે.