New GST Rates 2025: કેન્દ્ર સરકારે GST રિફોર્મ્સ 2.0 (GST Reforms News)ની જાહેરાત કરી દીધી છે. GST કાઉન્સિલની 56મી બેઠકમાં નવા જીએસટી ટેક્સની જાહેરાત સાથે 12% અને 28% GST રેટ સ્લેબને સમાપ્ત કરી દેવામાં આવ્યા છે. આ સ્લેબ હેઠળ આવતા ઉત્પાદનો અને સેવાઓ હવે 5% અથવા 18% સ્લેબમાં આવશે. આ નવા દરો 22 સપ્ટેમ્બર, 2025થી લાગુ થશે. ચાલો જાણીએ આ સુધારાઓ અંગેના દરેક સવાલનો જવાબ
GST દરોમાં મુખ્ય ફેરફારો સાથે જોડાયેલા સવાલો
દૂધ ઉત્પાદનો
અલ્ટ્રા હાઈ ટેમ્પરેચર (UHT) દૂધને ટેક્સમાંથી મુક્તિ આપવામાં આવી છે, જેમ કે અન્ય ડેરી દૂધને પહેલેથી જ મુક્તિ હતી. પ્લાન્ટ-બેઝ્ડ મિલ્ક ડ્રિંક્સ અને સોયા દૂધ બેવરેજ પર GST દર ઘટાડીને 5% કરવામાં આવ્યો છે, જે અગાઉ 18% અને 12% હતો.
કૃષિ સાધનો
ખેતીની મશીનરી/ઉપકરણો જેવા કે સ્પ્રિંકલર, ડ્રિપ સિંચાઈ પ્રણાલી, માટી તૈયાર કરવા માટેની મશીનરી, રોલર, લણણી કે થ્રેસિંગ મશીનરી, ઘાસ કાપવાની મશીન, મધમાખી પાલન મશીનરી, ખાતર બનાવવાની મશીન વગેરે પર GST દર 12% થી ઘટાડીને 5% કરવામાં આવ્યો છે.
આ પણ વાંચો
દવાઓ અને મેડિકલ ઉપકરણો
તમામ દવાઓ/ઔષધિઓ પર 5% રાહત દરે GST નક્કી કરવામાં આવ્યો છે, જોકે કેટલીક દવાઓ પર શૂન્ય દર છે. મેડિકલ, સર્જિકલ, ડેન્ટલ અને પશુ ચિકિત્સામાં ઉપયોગમાં લેવાતા તમામ મેડિકલ ઇક્વિપમેન્ટ, યંત્રો અને ઉપકરણો પર 5% નો દર લાગુ પડશે, સિવાય કે જેમને ખાસ મુક્તિ આપવામાં આવી છે.
વાહનો
- તમામ નાની કારો પર GST રેટ 28% થી ઘટાડીને 18% કરી દેવામાં આવ્યો છે. નાની કારો એટલે 1200 સીસી સુધીની એન્જિન ક્ષમતા અને 4000 મીમી સુધીની લંબાઈવાળી પેટ્રોલ, એલપીજી કે સીએનજી કારો અને 1500 સીસી સુધીની એન્જિન ક્ષમતા અને 4000 મીમી સુધીની લંબાઈવાળી ડીઝલ કારો.
- HSN 8703 હેઠળ આવતા ત્રણ પૈડાવાળા વાહનો પર GST દર 28% થી ઘટાડીને 18% કરવામાં આવ્યો છે.
- ડ્રાઇવર સહિત દસ કે તેથી વધુ વ્યક્તિઓને લઈ જવા માટે બનેલા અને HSN 8702 હેઠળ આવતા તમામ મોટર વાહનો પર GST દર 28% થી ઘટાડીને 18% કરવામાં આવ્યો છે.
- એમ્બ્યુલન્સ તરીકે મંજૂર કરાયેલા અને ફેક્ટરીમાં જરૂરી ફિટિંગ, ફર્નિચર અને સહાયક ઉપકરણોથી તૈયાર કરાયેલા મોટર વાહનો પર GST દર 28% થી ઘટાડીને 18% કરવામાં આવ્યો છે.
- માલ પરિવહન માટે બનેલા મોટર વાહનો જેવા કે લોરી અને ટ્રક (HSN 8704 હેઠળ વર્ગીકૃત) પર GST દર 28% થી ઘટાડીને 18% કરવામાં આવ્યો છે.
- ટ્રેક્ટરોના ટ્રેલરો અને સેમી-ટ્રેલરો પર, 1800 સીસીથી વધુ એન્જિન ક્ષમતાવાળા સેમી-ટ્રેલરો માટેના રોડ ટ્રેક્ટરો સિવાયના, 5% નો GST દર લાગુ પડે છે. જોકે, 1800 સીસીથી વધુ એન્જિન ક્ષમતાવાળા સેમી-ટ્રેલરો માટેના રોડ ટ્રેક્ટરો પર GST દર 28% થી ઘટાડીને 18% કરવામાં આવ્યો છે.
- 350 સીસી સુધીની એન્જિન ક્ષમતાવાળી મોટરસાયકલ પર 18% GST લાગશે, જેમાં 350 સીસીની મોટરસાયકલ પણ સામેલ છે.
સાયકલ અને તેના પુર્જાઓ પર GST દર 12% થી ઘટાડીને 5% કરવામાં આવ્યો છે.
ઇલેક્ટ્રોનિક્સ વસ્તુઓ
- હેડિંગ 8507 હેઠળ આવતી તમામ બેટરીઓ પર સમાન રીતે 18% GST લાગશે, જે અગાઉ લિથિયમ-આયન બેટરી પર 18% અને અન્ય પર 28% હતો.
- એર કંડિશનર અને ડીશવોશર પર GST 28% થી ઘટાડીને 18% કરવામાં આવ્યો છે.
- તમામ ટીવી અને મોનિટર પર એક સમાન 18% GST લાગશે. અગાઉ 32 ઇંચ સુધીના ટીવી પર 18% અને તેથી મોટા ટીવી પર 28% લાગતો હતો.
રોજિંદા ઉપયોગની વસ્તુઓ
- ટોયલેટ સોપ બાર પર નવો GST રેટ 5% છે, જેનો ઉદ્દેશ્ય નિમ્ન મધ્યમ વર્ગ અને સમાજના ગરીબ વર્ગના માસિક ખર્ચને ઘટાડવાનો છે.
જીએસટીની દર ફક્ત કેટલીક વસ્તુઓ પર જ ઘટાડીને 5% કરવામાં આવી છે, જે મોટાભાગની વસ્તી માટે ડેલી યુઝની વસ્તુઓ છે, જેમ કે ફેસ પાવડર અને શેવિંગ ક્રીમ. - ટૂથપેસ્ટ, ટૂથબ્રશ અને ડેન્ટલ ફ્લોસ પર GST રેટ ઘટાડીને 5% કરવાની ભલામણ કરવામાં આવી છે, જે બેઝિક ડેન્ટલ હાઈજીન પ્રોડક્ટ્સ છે.
- રિન્યુએબલ એનર્જી ઇક્વિપમેન્ટ પર GST રેટ 12% થી ઘટાડીને 5% કરવામાં આવ્યો છે .
સેવાઓ
જો મુસાફરી ઇકોનોમી ક્લાસથી કરવામાં આવે તો હવાઈ મુસાફરો માટે GST દર 5% છે, અન્યથા GST દર 18% રહેશે.
હોટેલ અકોમોડેશન સેવાઓ પર, જ્યાં સપ્લાય ચાર્જ પ્રતિ યુનિટ પ્રતિ દિવસ 7500 રૂપિયા કે સમકક્ષ હોય, ત્યાં ITC (ઇનપુટ ટેક્સ ક્રેડિટ) વિના 5% ના દરે GST લાગશે.
GST દરોમાં વધારો
- તમામ મધ્યમ કદની અને મોટી કારો, એટલે કે 1500 સીસીથી વધુ અથવા 4000 મીમીથી વધુ લંબાઈવાળા વાહનો પર નવી GST દર 40% હશે, જેમાં કોઈ ક્ષતિપૂર્તિ ઉપકર (Compensation Cess) લાગશે નહીં.
- યુટિલિટી વાહનો (જેમ કે સ્પોર્ટ્સ યુટિલિટી વાહન (એસયુવી), મલ્ટી યુટિલિટી વાહન (એમયુવી), મલ્ટી-પર્પઝ વાહન (એમપીવી) અથવા ક્રોસ-ઓવર યુટિલિટી વાહન (એક્સયુવી)) જેમની એન્જિન ક્ષમતા 1500 સીસીથી વધુ, લંબાઈ 4000 મીમીથી વધુ અને ગ્રાઉન્ડ ક્લિયરન્સ 170 મીમી કે તેથી વધુ હોય, તેના પર પણ કોઈ સેસ વિના 40% GST દર લાગુ પડશે.
- 350 સીસીથી વધુ એન્જિન ક્ષમતાવાળી મોટરસાયકલ પર 40% GST લાગશે.
- લૉટરી ટિકિટ, સટ્ટા, જુગાર, ઘોડાદોડ અને કસિનો સહિત ઓનલાઇન ગેમિંગ પર 40% ટેક્સ લાગે છે.
- IPL જેવા રમતગમતના કાર્યક્રમોમાં એન્ટ્રી સેવાઓ પર 40% GST લાગશે. જોકે, આ 40% દર માન્યતા પ્રાપ્ત રમતગમતના કાર્યક્રમોમાં પ્રવેશ પર લાગુ નહીં પડે.
માન્યતા પ્રાપ્ત રમતગમતના કાર્યક્રમો સહિત અન્ય રમતગમતના કાર્યક્રમોમાં પ્રવેશ, જ્યાં ટિકિટની કિંમત 500 રૂપિયાથી વધુ નથી, તેના પર ટેક્સ મુક્તિ ચાલુ રહેશે. જો ટિકિટની કિંમત 500 રૂપિયાથી વધુ છે, તો તેના પર 18% ના માનક દરે કર લાગતો રહેશે. - 'અન્ય નોન આલ્કોહોલિક બેવરેજ' પર 40% ટેક્સ લગાવવામાં આવ્યો છે, જે સમાન વસ્તુઓ પર સમાન ટેક્સ લાગુ કરવાના નિયમના ભાગરૂપે છે.
- ચશ્મા અને ગોગલ્સ પર 18% GST દર લાગુ રહેશે.
અન્ય મહત્વપૂર્ણ સ્પષ્ટતાઓ
- જીવન વીમા પર મુક્તિ હેઠળ તમામ પર્સનલ લાઇફ ઇન્શ્યોરન્સ પોલિસીઓ આવે છે, જેમાં ટર્મ, યુલિપ અને એન્ડોમેન્ટ પ્લાન અને તેમની રીઇન્શ્યોરન્સ સેવાઓ શામેલ છે.
- આરોગ્ય વીમા પર મુક્તિ હેઠળ તમામ પર્સનલ હેલ્થ ઇન્શ્યોરન્સ પોલિસીઓ આવે છે, જેમાં ફેમિલી ફ્લોટર યોજનાઓ અને વરિષ્ઠ નાગરિક પોલિસીઓ અને તેમની પુનર્બીમા સેવાઓ શામેલ છે.
- જૉબ વર્ક સેવાઓને છૂટ આપવાથી ITC ચેઇન તૂટી જશે, જેનાથી ખર્ચ વધી જશે. ITC સાથે 5% ની ઓછી દર, વ્યવસાયોને સંપૂર્ણ ક્રેડિટ લાભ આપશે, જેનાથી ટેક્સનો કોઈ વધારાનો બોજ પડતો નથી.