Narak Chaturdashi 2026 Date and Time: દિવાળીના મહાપર્વની શરૂઆત સાથે જ તહેવારોની રોનક જોવા મળી રહી છે. વૈદિક કેલેન્ડર અનુસાર, આ વર્ષે પ્રકાશનું પર્વ દિવાળી રવિવાર, 08 નવેમ્બરના રોજ ઉજવવામાં આવશે. દિવાળી પહેલા આવતી નરક ચતુર્દશી, જેને ગુજરાતમાં આપણે 'કાળી ચૌદશ' તરીકે પણ ઓળખીએ છીએ, તેનું શાસ્ત્રોમાં અનેરું મહત્વ છે. આ દિવસે ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ અને યમરાજની પૂજા કરવાની પરંપરા છે.
ચાલો જાણીએ આ વર્ષે નરક ચતુર્દશીની ચોક્કસ તારીખ, શુભ મુહૂર્ત અને તેનું ધાર્મિક મહત્વ.
નરક ચતુર્દશી 2026 તારીખ
સામાન્ય રીતે નરક ચતુર્દશી ધનતેરસના બીજા દિવસે અને દિવાળીના એક દિવસ પહેલા ઉજવાય છે. જોકે, તિથિના ફેરફારને કારણે ઘણીવાર તે દિવાળીના દિવસે પણ આવે છે. વૈદિક પંચાંગ અનુસાર, કાર્તિક કૃષ્ણ પક્ષની ચતુર્દશીની તિથિ 07 નવેમ્બરના રોજ સવારે 10:47 વાગ્યે શરૂ થશે અને 08 નવેમ્બરના રોજ સવારે 11:27 વાગ્યે પૂર્ણ થશે. ઉદયાતિથિ અને પ્રદોષ કાળને ધ્યાનમાં રાખતા આ વર્ષે નરક ચતુર્દશી 07 નવેમ્બરના રોજ ઉજવવામાં આવશે.
નરક ચતુર્દશીનું ધાર્મિક મહત્વ
સનાતન ધર્મના શાસ્ત્રોમાં ઉલ્લેખ છે કે કાર્તિક માસના કૃષ્ણ પક્ષની ચતુર્દશી તિથિએ ભગવાન શ્રીકૃષ્ણે અત્યાચારી રાક્ષસ નરકાસુરનો વધ કર્યો હતો અને 16,000 ગોપીઓને મુક્ત કરાવી હતી. આ વિજયના માનમાં નરક ચતુર્દશી ઉજવવામાં આવે છે. માન્યતા છે કે આ દિવસે ભગવાન કૃષ્ણની વિધિવત પૂજા કરવાથી ભક્તોને જીવનના તમામ કષ્ટ અને પાપોમાંથી મુક્તિ મળે છે. વળી, આ દિવસે સાંજે યમરાજના નામનો દીવો (યમદીપ) પ્રગટાવવાથી અકાળ મૃત્યુનો ભય દૂર થાય છે.
પૂજા વિધિ અને સ્નાનનું મહત્વ
નરક ચતુર્દશીના દિવસે 'અભ્યંગ સ્નાન'નું વિશેષ મહત્વ છે. સવારે સૂર્યોદય પહેલાં (બ્રહ્મ મુહૂર્તમાં) શરીર પર તેલ ચોળીને અપમાર્ગ (એક ઔષધિ) મિશ્રિત પાણીથી અથવા ગંગાજળ નાખેલા પાણીથી સ્નાન કરવું જોઈએ. આમ કરવાથી રૂપ અને સ્વાસ્થ્યની પ્રાપ્તિ થાય છે તેવી માન્યતા છે.
પંચાંગ અને શુભ મુહૂર્ત (07 નવેમ્બર)
- સૂર્યોદય: 06:48 AM
- સૂર્યાસ્ત: 05:58 PM
- બ્રહ્મ મુહૂર્ત (સ્નાન માટે શ્રેષ્ઠ): 05:05 AM થી 05:57 AM
- વિજય મુહૂર્ત: 02:15 PM થી 03:00 PM
- ગોધુલી મુહૂર્ત: 05:58 PM થી 06:24 PM
- નિશિતા મુહૂર્ત (મધ્યરાત્રિ પૂજા): 11:58 PM થી 12:49 AM (08 નવેમ્બર)