National Mathematics Day: ભારતની વૈજ્ઞાનિક અને ગણિતીય પરંપરા હજારો વર્ષ જૂની છે. આ પરંપરાને આધુનિક યુગમાં નવી ઊંચાઈએ પહોંચાડનાર મહાન પ્રતિભાઓમાંનું એક નામ છે—શ્રીનિવાસ રામાનુજન (Srinivasa Ramanujan). તેમના જન્મદિવસ 22 ડિસેમ્બરને ભારત સરકાર દ્વારા રાષ્ટ્રીય ગણિત દિવસ તરીકે જાહેર કરવામાં આવ્યો છે. આ દિવસ માત્ર એક મહાન ગણિતજ્ઞને શ્રદ્ધાંજલિ નથી, પરંતુ ગણિતના મહત્વને સમાજ સુધી પહોંચાડવાનો એક રાષ્ટ્રીય પ્રયાસ છે.
2011માં ચેન્નાઈની મદ્રાસ યુનિવર્સિટીમાં યોજાયેલા કાર્યક્રમ દરમિયાન તત્કાલીન પ્રધાનમંત્રી મનમોહન સિંહે 22 ડિસેમ્બરને રાષ્ટ્રીય ગણિત દિવસ તરીકે જાહેર કર્યો હતો. આ જાહેરાત રામાનુજનની 125મી જન્મજયંતિ નિમિત્તે કરવામાં આવી હતી. આ સાથે જ વર્ષ 2012ને રાષ્ટ્રીય ગણિત વર્ષ તરીકે પણ ઉજવવામાં આવ્યું હતું.
શ્રીનિવાસ રામાનુજનનું જીવન ગણિતની દુનિયામાં ચમત્કાર સમાન છે. ખૂબ ઓછું ઔપચારિક શિક્ષણ હોવા છતાં તેમણે સંખ્યાતત્વ, અનંત શ્રેણીઓ, continued fractions અને ગણિતીય વિશ્લેષણ જેવા ક્ષેત્રોમાં અદભૂત યોગદાન આપ્યું.તેમના સૂત્રો અને સિદ્ધાંતો આજે પણ આધુનિક સંશોધન, કમ્પ્યુટર વિજ્ઞાન અને ભૌતિકશાસ્ત્રમાં ઉપયોગી છે.
રાષ્ટ્રીય ગણિત દિવસ ઉજવણીના મુખ્ય હેતુઓ વિદ્યાર્થીઓમાં ગણિત પ્રત્યે રસ અને જિજ્ઞાસા વધારવી, ગણિતને ભય નહિ, પરંતુ તર્ક અને સર્જનાત્મકતાનો વિષય તરીકે રજૂ કરવો, રામાનુજન જેવા મહાન વૈજ્ઞાનિકોના યોગદાનને યાદ કરવું, શાળાઓ અને કોલેજોમાં ગણિત આધારિત પ્રવૃત્તિઓને પ્રોત્સાહન આપવું. ભારતના અનેક શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ આ દિવસે ગણિત પ્રદર્શન, ક્વિઝ, વ્યાખ્યાન અને વર્કશોપનું આયોજન કરે છે.
આજના ડિજિટલ યુગમાં ગણિતનું મહત્વ વધુ વધી ગયું છે. જેમ કે, આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ, ડેટા સાયન્સ, ક્રિપ્ટોગ્રાફી, અવકાશ સંશોધન, નાણાકીય મોડેલિંગ આ બધા ક્ષેત્રોની પાયામાં ગણિત જ છે. રાષ્ટ્રીય ગણિત દિવસ આપણને યાદ અપાવે છે કે, ગણિત માત્ર પાઠ્યપુસ્તકનો વિષય નથી, પરંતુ જીવનના દરેક ક્ષેત્રમાં ઉપયોગી સાધન છે.
રાષ્ટ્રીય ગણિત દિવસ એ ભારતની વૈજ્ઞાનિક પરંપરાનો ઉત્સવ છે. રામાનુજનની પ્રતિભા આપણને શીખવે છે કે, પ્રતિભા માટે પરિસ્થિતિઓ નહિ, પરંતુ જિજ્ઞાસા અને સમર્પણ જરૂરી છે. આ દિવસનો સંદેશ સ્પષ્ટ છે—ગણિતને સમજીએ, અપનાવીએ અને નવી પેઢીને પ્રેરણા આપીએ.