Desi Cow Farming: વર્તમાન સમયમાં જ્યારે રાસાયણિક ખેતીને કારણે જમીન અને માનવ સ્વાસ્થ્ય બન્ને જોખમાઈ રહ્યા છે, ત્યારે ભારતીય કૃષિ પદ્ધતિમાં 'દેશી ગાય' આશીર્વાદરૂપ સાબિત થઈ રહી છે. પ્રાકૃતિક ખેતીના નિષ્ણાતો અને સંશોધનો મુજબ, દેશી ગાય એ માત્ર પશુધન નથી, પરંતુ ખેતીની સમૃદ્ધિનું એક જીવંત કારખાનું છે. માત્ર એક દેશી ગાયના ગોબર અને ગૌમૂત્રની મદદથી કોઈ પણ ખેડૂત 30 એકર જમીનમાં સફળતાપૂર્વક પ્રાકૃતિક ખેતી કરી શકે છે.
જીવામૃત: જમીનનું સ્વાસ્થ્ય સુધારતું 'અમૃત'
પ્રાકૃતિક ખેતીનો મૂળભૂત સિદ્ધાંત આત્મનિર્ભરતા છે. ખેડૂતે બહારથી મોંઘા ખાતરો લાવવાની જરૂર નથી. ગાયના છાણ અને ગૌમૂત્રમાં કરોડોની સંખ્યામાં ફાયદાકારક સૂક્ષ્મ જીવાણુઓ હોય છે. ગૌમૂત્ર, છાણ, ગોળ અને કઠોળના લોટના મિશ્રણથી 'જીવામૃત' તૈયાર થાય છે. આ જીવામૃત જમીનમાં જતાં જ સુષુપ્ત અવસ્થામાં રહેલા અળસિયા સક્રિય થાય છે, જેનાથી જમીન પોચી અને ભરભરી બને છે. તે જમીનની ભેજ સંગ્રહ ક્ષમતામાં પણ નોંધપાત્ર વધારો કરે છે.
કુદરતી પાક સંરક્ષણ: ઝેરમુક્ત ખેતીનો વિકલ્પ
દેશી ગાયનો ઉપયોગ માત્ર ખાતર પૂરતો સીમિત નથી. પાકને જીવાતોથી બચાવવા માટે ગૌમૂત્ર આધારિત નીમાસ્ત્ર અને બ્રહ્માસ્ત્ર જેવા જંતુનાશકો અકસીર સાબિત થયા છે. આ કુદરતી જંતુનાશકો હાનિકારક જીવાતોનો નાશ કરે છે, પરંતુ રાસાયણિક દવાઓની જેમ પર્યાવરણ કે માનવ સ્વાસ્થ્યને નુકસાન પહોંચાડતા નથી. આ પદ્ધતિથી પકવેલા અનાજ, ફળ અને શાકભાજી સંપૂર્ણપણે ઝેરમુક્ત અને પૌષ્ટિક હોય છે.
ખેતી ખર્ચમાં ધરખમ ઘટાડો અને આર્થિક સધ્ધરતા
રાસાયણિક ખેતીમાં ખાતર અને જંતુનાશક દવાઓ પાછળ ખેડૂતોએ હજારો રૂપિયાનો ખર્ચ કરવો પડે છે, જે ઘણીવાર દેવાના બોજમાં પરિણમે છે. પ્રાકૃતિક ખેતી અપનાવવાથી:
- ખેતીનો ઇનપુટ કોસ્ટ (ખર્ચ) લગભગ શૂન્ય થઈ જાય છે.
- ખેડૂત બજારના ખાતરો પર નિર્ભર રહેવાને બદલે આત્મનિર્ભર બને છે.
- જમીનની ફળદ્રુપતા લાંબા ગાળે જળવાઈ રહે છે, જેનાથી ઉત્પાદન ક્ષમતા વધે છે.
પર્યાવરણ અને આરોગ્યની સુરક્ષા
આમ, દેશી ગાય ભારતીય કૃષિ પદ્ધતિનું કેન્દ્રબિંદુ છે. ગૌ-આધારિત ખેતી માત્ર આર્થિક રીતે જ નહીં, પરંતુ આરોગ્યની દૃષ્ટિએ પણ સર્વશ્રેષ્ઠ છે. તે જમીન, જળ અને વાયુને પ્રદૂષિત થતા અટકાવે છે અને સમાજને શુદ્ધ આહાર પૂરો પાડે છે. સરકાર પણ હવે 'ગૌ-આધારિત પ્રાકૃતિક ખેતી'ને પ્રોત્સાહન આપી રહી છે જેથી ખેડૂતોની આવક બમણી થઈ શકે અને ધરતી માતાને રસાયણોના ઝેરથી બચાવી શકાય.