World Largest Solar Dish; ગુજરાતનું વડોદરા શહેર પર્યાવરણ રક્ષણ અને રિન્યુએબલ એનર્જીના ક્ષેત્રમાં વિશ્વના નકશા પર ચમક્યું છે. વડોદરાના વાઘોડિયા સ્થિત ગોરજમાં આવેલ મુની સેવા આશ્રમ ખાતે દુનિયાની સૌથી મોટી સોલર ડીશ સ્થાપિત કરવામાં આવી છે. 7 માળની ઊંચાઈ ધરાવતી આ અદ્યતન ડીશની મદદથી દરરોજ 2000 લોકોની રસોઈ બનશે અને 100 ટનનું સેન્ટ્રલ AC પ્લાન્ટ ચલાવવામાં આવશે.
સૂર્યપ્રકાશને એક બિંદુ પર કેન્દ્રિત કરી પેદા થશે પ્રચંડ ગરમી
આ સોલર ડીશ આધુનિક ટેક્નોલોજીનું અદભૂત ઉદાહરણ છે. તેની ખાસિયતો નીચે મુજબ છે:
આ પણ વાંચો
- વિશાળ કદ: આ ડીશ 500 ચોરસ મીટરના વિસ્તારમાં ફેલાયેલી છે.
- તાપમાન: તેમાં લગાવેલા સવા ત્રણસો જેટલા અરીસા સૂર્યકિરણોને એક કેન્દ્રબિંદુ પર ફોકસ કરે છે, જેનાથી 1700°C જેટલું ઊંચું તાપમાન પેદા થાય છે.
- સ્ટીમ ઉત્પાદન: આ ગરમીનો ઉપયોગ સોલર બોઈલરમાં સ્ટીમ (વરાળ) બનાવવા માટે થાય છે. આ સ્ટીમથી હોસ્પિટલનું 100 ટનનું AC, લોન્ડ્રી અને સ્ટેરિલાઇઝેશન જેવા કામો થાય છે.
- ઓટોમેટિક ટ્રેકિંગ: આ સિસ્ટમ સૂર્યની દિશા મુજબ આપમેળે ફરે છે, જેથી આખો દિવસ મહત્તમ ઊર્જા મેળવી શકાય.
વર્ષે ટનબંધ લાકડાની બચત
અગાઉ આશ્રમમાં રસોઈ માટે દરરોજ 1000 કિલો લાકડાનો વપરાશ થતો હતો, જેના કારણે પર્યાવરણને મોટું નુકસાન થતું હતું. હવે આ સોલર ડીશ કાર્યરત થતા લાકડાનો ઉપયોગ શૂન્ય થઈ જશે. આ ટેક્નોલોજીથી ગેસ અને વીજળીના બિલમાં લાખો રૂપિયાનો ઘટાડો થશે. હાલમાં આવી બે ડીશ કાર્યરત છે, જે કુલ 200 ટન એસીની ક્ષમતા પૂરી પાડે છે.
આત્મનિર્ભર ભારત તરફ ડગલું
આ પ્રોજેક્ટ ભારત માટે ગૌરવ સમાન છે કારણ કે મૂળ ઓસ્ટ્રેલિયન ટેક્નોલોજી હોવા છતાં, હવે તે સંપૂર્ણપણે ભારતમાં જ વિકસાવવામાં આવી રહી છે. મુની સેવા આશ્રમના ડૉ. વિક્રમભાઈએ જણાવ્યું કે આ ટેક્નોલોજી ઓછી જમીનમાં વધુ ઊર્જા આપે છે, જે ઉદ્યોગો અને મોટી હોસ્પિટલો માટે આશીર્વાદરૂપ છે.
આર્થિક સહયોગ
આ ઐતિહાસિક પ્રોજેક્ટ માટે રોટરી ક્લબ ઓફ બોમ્બે પિયર દ્વારા 1.6 કરોડ રૂપિયાની ગ્રાન્ટ આપવામાં આવી છે. આ ઉપરાંત મુની સેવા આશ્રમ, રોટરી અને આપાર કેબલ કંપનીએ CSR ફંડ દ્વારા આર્થિક સહયોગ પૂરો પાડ્યો છે. આ પ્રોજેક્ટ સાબિત કરે છે કે જો ટેક્નોલોજી અને કુદરતી સંસાધનોનો યોગ્ય સમન્વય થાય, તો આપણે કાર્બન ઉત્સર્જન ઘટાડીને ગ્રીન એનર્જી તરફ સફળતાપૂર્વક આગળ વધી શકીએ છીએ.