Gold Silver Rate:અમેરિકા ટ્રેઝરી એટલે કે US બોન્ડ દાયકાઓથી દુનિયાના સૌથી સુરક્ષિત રોકાણ સ્રોત માનવામાં આવતા હતા. જ્યારે પણ બજારમાં ઘટાડો થાય ત્યારે અમેરિકાના બોન્ડ રોકાણકારો માટે સંકટની સાકળ બનતા. પણ વર્ષ 2025માં બોન્ડનું સ્થાન ગોલ્ડ લઈ રહ્યું છે.
અમેરિકાની જંગી ખાધ અને દેવાને કારણે લાંબા ગાળાના બોન્ડ યીલ્ડમાં વધારો થયો છે. આના કારણે લાંબા ગાળાના બોન્ડ હવે સલામત વિકલ્પ નથી રહ્યા. આ સમયગાળા દરમિયાન 10-વર્ષના બોન્ડ યીલ્ડમાં પણ વધારો થયો અને સોનું વધુ મોંઘું થયું.એક સમયે વિશ્વનું ક્રેશ હેલ્મેટ ગણાતું US ટ્રેઝરી 2025માં તૂટી પડ્યું.
અર્થશાસ્ત્ર સૂચવે છે કે જો વાસ્તવિક બોન્ડ યીલ્ડ વધે તો સોનું ઘટશે કારણ કે સોનું વ્યાજ ચૂકવતું નથી. પરંતુ આ બુક વર્ષ 2025માં નિષ્ફળ ગઈ. સોનું હાલમાં પ્રતિ ઔંસ 4,500 ડોલરથી ઉપર છે, જ્યારે 10-વર્ષના US બોન્ડ પર યીલ્ડ 4% થી ઉપર છે. આનો અર્થ એ છે કે રોકાણકારો હવે યુએસ ટ્રેઝરીને જોખમી અને સોનાને વધુ સુરક્ષિત માને છે.
US બોન્ડ્સની વિશ્વસનીયતા ઘટી રહી છે. આ જ કારણ છે કે RBI સહિત વિશ્વભરની કેન્દ્રીય બેંકો સોનું ખરીદી રહી છે. RBI એ જણાવ્યું હતું કે ભૌગોલિક રાજકીય આંચકાઓમાં સોનું સૌથી સ્થિર છે અને તેલ સૌથી જોખમી છે, જ્યારે ચાંદી મધ્યમાં છે.
ચાંદીના ભાવ આસમાને
ચીને અગાઉ ભારત અને અમેરિકા જેવા દેશો સાથે વેપાર માટે વાટાઘાટો કરવા માટે દુર્લભ રેર અર્થની નિકાસ પર નિયંત્રણો લાદ્યા હતા. હવે તેણે તેના વ્યૂહાત્મક ટૂલકીટમાં ચાંદીનો સમાવેશ કર્યો છે. ચીન રિફાઇન્ડ ચાંદી બજારનો મોટો હિસ્સો નિયંત્રિત કરે છે. હવે નિકાસ ચેનલોને અવરોધિત કરીને તે વૈશ્વિક ચાંદીના ભાવને વધુ નિયંત્રિત કરવા માંગે છે. તેથી જાન્યુઆરી 2026થી ચીન નક્કી કરશે કે કયા દેશોને ચાંદી મળે છે, કેટલી અને કઈ ગતિએ તે પૂરી પાડવી જોઈએ. ચીનના આ પગલાથી ચાંદીના ભાવ આસમાને પહોંચી ગયા છે.
આ પરિબળો પણ તેજીનું કારણ બની રહ્યા છે
- ચાંદીના ભાવમાં તેજી અનેક પરિબળો દ્વારા પ્રેરિત છે. વૈશ્વિક વ્યાજ દરમાં ઘટાડાની અપેક્ષા ડોલરમાં નબળો ઘટાડો અને ઔદ્યોગિક માંગમાં વધારો તેને ટેકો આપી રહ્યો છે.
- ઇઝરાયલ અને ઈરાન વચ્ચે વધતા તણાવ અને US-વેનેઝુએલા સંઘર્ષને કારણે સલામત રોકાણ વિકલ્પો તરફ વળ્યા છે. આ સંજોગોએ ચાંદીની માંગ અને ભાવને અસર કરી છે.
- ચાંદીના પુરવઠામાં તીવ્ર અછતના કારણે ભાવ સતત ઊંચા રહી રહ્યા છે. મુખ્ય બુલિયન બેંકોને તેમના કાગળના ચાંદીને ભૌતિક ચાંદીથી ઢાંકવાની ફરજ પડી રહી છે.